Prosta droga do lepszej dykcji
 |
| źródło zdjęcia: Pixabay |
Dykcja-słowo pochodzi od łacińskiego dictio, które w dużym skrócie oznacza sposób poprawnego wypowiadania się.
Jest ważna dla osób, którym zależy(posługując się określeniem Bogumiły Toczyskiej) aby "dobrze wyglądać słowem" Czylidla wszystkich, dla których wyraźna mowa oraz przyjemnie brzmiący głos są ważnymi elementami w pracy zawodowej. To istotne aby to co chcemy przekazać innym było właściwie zrozumiane. Aby nasz komunikat był jasny i czytelny.
Co mozna zrobić aby mieć lepszą dykcję? Ćwiczyć...bo ten pierwszy krok z reguły okazuje się najtrudniejszy. Poniżej proste przykłady:
Ćwiczenia oddechowe-mają na celu wydłużenie fazy wydechowej oraz zwiększenie pojemności płuc. Nalezy je wykonywać w przewietrzonym pomieszczeniu, zachowując odstęp po posiłku aby nie przeciążać przepony. Należy się rozluźnić i wyciszyć. Mozna ćwiczyć w pozycji stojącej, siedzącej lub leżącej
- nabierając powietrze nosem powoli wydychamyj na głosce f lub s
- leżąc na plecach zrób wdech nosem pamietając o tym aby oddychaćtorem piersiowo-źebrowym. W tym celu ułóż dłoń na wysokości przepony. Podczas wdechu dłoń leżąca na brzuchu powinna unosić się zaś przy wydechu opadać
- w pozycji stojącej wykonaj wdech unosząc ręce do góry, opuszczając je wykonaj wydech
- dmuchaj na zapaloną świecę w taki sposób aby płomień jedynie się poruszał , nie gasnąc
- wydmuchuj powietrze przez rurkę do szklanki z wodą
wargi- parskaj, powodując wibrację obu warg, wymawiaj naprzemiennie u oraz i, cmkaj, układaj usta w dziubek, i na przemian w uśmiech, gwiżdż, przesuwaj ściągnięte wargi w lewo i w prawo, zakładaj wargę górną na dolną i na odwrót.
język- przy zamknietych ustach wykonaj krążenie językiem pod wargami w prawo oraz w lewo, kląskaj udając stukot końskich kopyt, , szybko wymawiaj tk,tk,tk,tk, przesuwaj język w kąciki ust od prawego do lewego, przeciskaj język pomędzy zblizonymi zębami, oblizuj szeroko otwarte wargi.
żuchwa- wysuwaj ostrożnie żuchwę do przodu i cofaj powoli(nie ćwiczymy ruchów zuchwy na boki), delikatnie opuszczaj i podnoś żuchwę, ziewaj przy zamknietyh ustach, naśladuj żucie gumy.
podniebienie miękkie-naśladuj kaszel i z wyciągnietym językiem, pij gęste płyny przez słomkę, wypowiadaj ka-ga, ke-ge, ki-gi, ky-gy, wykonaj wdech przez usta i wydech przez nos, płucz gardło ciepłą wodą(gulgotanie), zasysaj słomką małę skrawki papieru, przenosząc je z miejsca na miejsce, przy otwartych ustach powtarzaj energicznie sylaby: ho-ha, hu-hu, hi-hi, ho-ho
Łamańce językowe-wymawiaj je po rozgrzewce aparatu artykulacyjnego, dokładnie, z precyzją, uważając na trudne zbitki spółgłoskowe. Często brzmią absurdalnie i nieco bezsensownie ale skonstruowane są tak aby nasz język musiał się zmęczyć i nagimnastykować. Nabrawszy wprawy przy łamańcach językowych bedziemy mniej zaskoczeni trudnymi wyrazami podczas publicznych wystąpień.
" Trzy pliszki i liszka taszczą płaszcze w Szczypliszkach
Trzódka piegży drży na wietrze
Wrzeszczy cietrzew w deszczu
Mąż gżegżółki w chaszczach trzeszczy
Bezczeszczenie cietrzewia cieszy moje czcze trzewia
Trzy byczki z nad Trzebyczki z trzaskiem trzepią trzy trzewiczki
Boa ma omamy, a emu nie ma
Pies śni pieśni, pieści pięści
Jam jest Poczmistrz z Tczewa
Czy się Czesi cieszą, gdy się Czesio czesze?
Trzy wszy w szwy się zaszywszy, szy w szyku po trzy wszy"
Bibliografia:
B.Toczyska, Elementarne ćwiczenia dykcji, Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, Gdańsk 2000
J. Furgalińska, Czechów trzech, czyli polskie łamańce językowe, Wydawnictwo Sonia Draga, Katowice 2001
