Oddech w mowie

 

źródło zdjęcia:Pixabay

Mowa i oddech są ze sobą bardzo ściśle powiązane. Oddychanie jest czynnością tak bardzo  naturalną, że na ogół w życiu codziennym nie zwracamy na nią większej uwagi. Według prof. Pluty-Wojciechowskiej:

Podstawowym celem oddychania jest dostarczenie do organizmu niezbędnego do życia powietrza.

Prawidłowe oddychanie polega na pobieraniu powietrza przez nos. Dzięki temu powietrze jest ogrzane, nawilżone oraz oczyszczone, Taki sposób oddychania sprzyja pionizacji języka.

Wyróżniamy oddech statyczny- wtedy kiedy  nie mówimy- w tym przypadku powinniśmy oddychać nosem oraz oddech dynamiczny wykorzystywany w trakcie mówienia- tu oddech może być przez usta lub przez nos.

TYPY ODDYCHANIA:

• szczytowy zwany obojczykowo-żebrowym-podczas wdechu następuje uniesienie ramion. Poszerzają się górne obszary klatki piersiowej. To oddech płytki. Niewiele powietrza przedostaje się do płuc.
• piersiowy-zwany żebrowym w którym przeważają mięśnie dolnożebrowe
• brzuszny-zwany całościowym. Tu wykorzystywane są optymalne możliwości oddechowe organizmu. W czasie wdechu klatka piersiowa rozszerza się równomiernie i wykorzystywana jest cała pojemność płuc. To najkorzystniejszy sposób oddychania  w prawidłowej emisji głosu.

Przyczyny nieprawidłowego oddychania: 

Do powstania oraz utrwalenia się oddychania torem ustnym dochodzi najczęściej już we wczesnym dzieciństwie. Przedłużające się infekcje kataralne, alergie, które powodują zatkanie nosa oraz nawykowo utrzymujące się otwarcie ust  i oddychanie torem ustnym. Obniżone napięcie mięśniowe warg, języka, żuchwy, długotrwałe karmienie dzieci pow.18-miesiąca  butelką, zbyt wolne rozszerzanie diety dziecka, ssanie smoczka, palców.

Konsekwencje nieprawidłoweo oddychania:

Ciągłe rozchylenie ust sprawia, że wargi są wiotkie i policzki stają się wiotkie, słabo napięte, płytki oddech powoduje gorsze dotlenienie mózgu i słabszą koncentrację, klatka piersiowana skutek ciągłego, płytkiego oddychania torem ustnym sprzyja płaskiemu ułożeniu języka  na dnie jamy ustnej. Język leżący na dnie  napiera na dolne zęby, wypychając je. Taki typ oddychania powoduje problem z pionizacją języka a co się z tym wiąże-pojawia się międzyzębowość, powstają trudności artykulacyjne gdyż wiele głosek w języku polskim wymaga szerokiego ułożenia języka na podniebieniu.

CEL ĆWICZEŃ ODDECHOWYCH:

• nauka oddechu pełnego, całościowego
• zwiększenie pojemności płuc
• wydłużenie fazy wydechowej
• utrzymanie płuc w dobrej kondycji

Stosując ćwiczenia oddechowe należy pamiętać o tym aby wykonywać je w przewietrzonym pomieszczeniu, nie bezpośrednio po posiłku i co bardzo istotne starać się rozluźnić i odprężyć.

Bibliografia: 

D. Pluta-Wojciechowska, Zaburzenia czynności prymarnych i artykulacji, Bytom 2015

B. Tarasiewicz, Mówię i śpiewam świadomie. Podręcznik do nauki emisji głosu, Kraków 2014